Dermokosmetyki – co to, jak działają i kto powinien je stosować?

Do pielęgnacji skóry wrażliwej i problematycznej przeznaczone są kosmetyki hipoalergiczne, łagodne, odżywcze oraz wspierające regenerację. Z zasady takie powinny być dermokosmetyki, czyli preparaty, które łączą w sobie właściwości zwykłych kosmetyków i produktów dermatologicznych. Czy rzeczywiście tak jest? Co to dermokosmetyki, jakie są ich zalety i kiedy warto je stosować? Wyjaśniamy! 

Dermokosmetyki - co to za produkty?

Dermokosmetyki to produkty, które powstają z myślą o skórze delikatnej, wrażliwej i problematycznej. Pojęcie to stosuje się naprzemiennie z nazwą kosmeceutyki, czy też kosmetyki dermatologiczne. Mogą być one połączeniem kosmetyków i farmaceutyków, ponieważ niekiedy zawierają substancje aktywne biologicznie, o właściwościach leczniczych. Bywają konsultowane i tworzone we współpracy z dermatologami i kosmetologami. Nie są to jednak leki, tylko kosmetyki, których zadaniem jest wsparcie skóry. 

Zadając sobie pytanie: dermokosmetyki - co to za produkty?, warto zwrócić uwagę na ich specyficzną nazwę. Jest ona potocznym określeniem, a ich właściwości, działanie i wskazania zależą od indywidualnej receptury danego produktu. Wyróżnia się dermokosmetyki do twarzy, jak i ciała, takie jak:

• kremy,
• maści,
• balsamy,
• pomadki do ust,
• produkty do mycia twarzy,
• preparaty do higieny intymnej,
• płyny do kąpieli,
• szampony do włosów,
• odżywki.

Wbrew pozorom wysokiej jakości dermokosmetyki nie są dostępne jedynie w aptekach. Są to kosmetyki dostępne bez recepty, oferowane głównie przez renomowane marki.

Czym się różnią od innych kosmetyków i preparatów dermatologicznych?

W świetle prawa dermokosmetyki nie różnią się od kosmetyków - podlegają one takim samym wymogom pod względem bezpieczeństwa. Skład dermokosmetyków zależy od producenta. Zwykle jednak są to produkty przeznaczone do łagodzenia konkretnych problemów ze skórą, dlatego najczęściej zawierają m.in. więcej substancji aktywnych, a ich działanie jest intensywniejsze, a zarazem bezpieczne.

Z kolei preparaty dermatologiczne mają leczyć i zapobiegać problemom skórnym. W odróżnieniu od nich zadaniem dermokosmetyków, chociaż bywają dostępne w aptece, jest przede wszystkim wsparcie leczenia i łagodzenie objawów, a nie samo leczenie schorzeń dermatologicznych. Kosmeceutyki mogą też być stosowane przy skórze zdrowej. Pod względem przeznaczenia dzieli się je głównie na te odpowiednie:

• do skóry normalnej, suchej, bardzo suchej lub tłustej;
• do codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej i problematycznej;
• do oczyszczania delikatnej skóry skłonnej do alergii;
• do pielęgnacji skóry dzieci, niemowląt i noworodków;
• dla kobiet w ciąży i matek karmiących.

Na jakie składniki aktywne dermokosmetyków zwrócić uwagę?

Dobre dermokosmetyki zwykle nie zawierają konserwantów, substancji zapachowych czy barwników. Dzięki temu wykazują zmniejszone ryzyko wywołania reakcji alergicznej, oczywiście jeśli nie zawierają w składzie substancji, na które uczulona jest dana osoba. Warto pamiętać, że tendencja do alergicznej reakcji kontaktowej jest bardzo osobliwa, a uczulać mogą różne składniki zarówno dermokosmetyków, jak i tych "zwykłych".

Najczęściej produkty tego typu bazują na związkach pochodzenia roślinnego. Naturalny skład w większości przypadków jest lepiej tolerowany przez skórę wrażliwą. Dermokosmetyki często zawierają:

• olejki eteryczne;
• miąższ i sok z aloesu;
• wyciągi z roślin, takich jak np. miłorząb japoński, oliwka europejska, zielona herbata, lawenda.

Najczęściej dermokosmetyki składają się z substancji intensywnie nawilżających i natłuszczających skórę. Do takich należą głównie gliceryna, kwas hialuronowy, masło shea i oleje roślinne. Ponadto większość takich kosmetyków, zwłaszcza tych przeznaczonych do skóry wrażliwej i podrażnionej, zawiera substancje o działaniu kojącym, łagodzącym, przeciwzapalnym oraz przyspieszającym gojenie. Wśród nich są np. alantoina, bisabolol czy panthenol.

Niekiedy dermokosmetyki wzbogacane są o aktywne biologicznie substancje, głównie witaminy i minerały wspierające kondycję skóry, takie jak np.:

• witaminy z grupy B;
• witamina C, E, A;
• kwas salicylowy;
• cynk, selen.

Przy jakich problemach dermatologicznych pomagają dermokosmetyki?

Wysokiej jakości dermokosmetyki sprawdzają się do pielęgnacji skóry z problemami dermatologicznymi, zwłaszcza takimi jak:

• Łuszczyca – dobre dermokosmetyki umożliwiają nawilżenie i natłuszczenie skóry, koją podrażnienia, przyspieszają gojenie zmian łuszczycowych. Łagodzą też świąd i hamują nadmierne rogowacenie naskórka.
• Atopowe zapalenie skóry (AZS) – kosmeceutyki wspomagają odbudowę naskórka, redukują swędzenie, przynoszą ulgę i zmniejszają nadmierną suchość. Dzięki takiemu działaniu mogą ograniczać konieczność stosowania maści i kremów o silnym działaniu przeciwzapalnym.
• Trądzik pospolity i różowaty – regularnie stosowane kosmetyki o dedykowanych właściwościach oczyszczają zatkane pory skórne, regulują wydzielanie sebum, zmniejszają błyszczenie się skóry oraz przyspieszają gojenie wykwitów, jednocześnie redukując ich ilość. Wyciszają też rumień i zmniejszają zaczerwienienia.

Kiedy jeszcze zalecane jest stosowanie kosmeceutyków?

Preparaty te, odpowiednio dobrane do typu cery, mogą być stosowane przez każdego, nawet osoby z bardzo delikatną i podrażnioną skórą. Warto stosować dermokosmetyki do codziennej pielęgnacji skóry skłonnej do nadmiernego wysuszania, ale też do cery tłustej, czy mieszanej. Są to świetne kosmetyki pielęgnacyjne polecane także dla osób z oznakami starzenia. W takich przypadkach warto wybierać produkty o bogatym składzie, zawierające związki nawilżające, antyoksydanty i fitosterole roślinne.

Składniki pochodzenia roślinnego często wykorzystywane w dermokosmetykach odznaczają się dużą zawartością związków odżywczych. Tym samym zapewniają skórze również intensywne odżywienie i dbają o jej kondycję. Z kolei związki nawilżające i natłuszczające tworzą barierę ochronną skóry, która zabezpiecza ją przed podrażnieniami, negatywnym wpływem czynników zewnętrznych czy utratą wody.

Regulacje prawne dotyczące dermokosmetyków

W odróżnieniu od produkcji leków czy wyrobów medycznych proces produkcji dermokosmetyków nie musi być poddawany takim samym kontrolom bądź testom. Definicja dermokosmetyków nie jest też uregulowana i w świetle prawa są one traktowane jak kosmetyki. Warto wiedzieć, że również pojęcia, takie jak np. kosmetyki naturalne, wegańskie, „bio”, czy „eko” nie są regulowane prawnie. Jednak zawierają one odmienny skład, mogą mieć inne właściwości i wskazania w porównaniu do "zwykłych kosmetyków". Pomimo braku uregulowań prawnych są one regulowane na podstawie definicji wyrobów kosmetycznych i wytycznych Komitetu Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy (ESCOP), czy wielu innych norm i certyfikatów. Również dermokosmetyki to specjalistyczne produkty, o szczególnych wskazaniach.