Zastanawiasz się, co to jest egzema i jakie są jej przyczyny? To zespół dolegliwości, które zwykle pojawiają się na dłoniach, twarzy, nogach lub tułowiu. W artykule podpowiadamy, jak poprawić kondycję skóry dotkniętej egzemą.
Table of Contents
Co to jest egzema?
Stan zapalny skóry, w przebiegu którego pojawia się nadmierna suchość, rogowacenie, świąd i zaczerwienienie, jest znany jako egzema. Ta choroba często bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry. Egzema to ogólne określenie na różne przewlekłe i nawracające choroby zapalne skóry, w tym AZS.
Zastanawiasz się, skąd bierze się egzema? Od czego powstaje? Jest ona objawem dermatologicznym, który ma różne przyczyny. Mogą one wynikać z alergii lub być odpowiedzią na czynniki drażniące i zanieczyszczenia. Nie zawsze jednak egzema pojawia się u osób z zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, co ma miejsce w przypadku chorych na atopowy wyprysk skóry.
Jak wygląda egzema? Jak rozpoznać objawy?
U osób dotkniętych egzemą pojawiają się wykwity skórne. Zwykle przyjmują one postać krostek zlokalizowanych miejscowo, np. na dłoniach, zgięciach kończyn, twarzy, czy tułowiu.
Drobne wykwity mogą występować w skupiskach, a skóra wokół nich jest zaczerwieniona w wyniku powierzchownego stanu zapalnego. Grudki, a nawet większe bąble na skórze zwykle wywołują trudne do wytrzymania swędzenie. Objawy egzemy dłoni oraz innych części ciała mogą obejmować zaczerwienienie, pęcherze i intensywne swędzenie.
Gdzie pojawia się egzema? Zmiany skórne na ciele
Egzema należy do najczęstszych chorób alergicznych skóry, choć nie każda jej postać ma takie podłoże. Może przyjmować wiele postaci, a wśród nich znajduje się m.in.:
- egzema skóry głowy,
- egzema na twarzy,
- egzema na szyi,
- egzema na dłoniach,
- egzema na plecach,
- egzema na brzuchu,
- egzema na nogach,
- egzema na stopach.
Suchość, zaczerwienienie i uporczywy świąd – to pierwsze sygnały, że rozwija się egzema. Początki bywają łagodne, ale bez odpowiedniej pielęgnacji mogą szybko przekształcić się w przewlekły stan zapalny skóry.
Sprawdź również: Pękająca skóra – przyczyny, leczenie
Egzema a inne choroby
Egzema często bywa mylona z innymi schorzeniami dermatologicznymi, ze względu na jej objawy. Z czym najczęściej można ją pomylić?
Egzema czy łuszczyca?
Chociaż oba schorzenia objawiają się zaczerwienieniem i suchością skóry, istnieje kilka istotnych różnic. Egzema zazwyczaj powoduje intensywny świąd, a na skórze mogą pojawiać się pęcherzyki wypełnione płynem, które mogą pękać i tworzyć nadżerki. W przeciwieństwie do egzemy łuszczyca charakteryzuje się wyraźnie odgraniczonymi zmianami skórnymi pokrytymi srebrzystą łuską. Choć świąd może występować, nie jest on tak dominującym objawem, jak w przypadku egzemy. Dodatkowo łuszczyca częściej występuje w konkretnych miejscach, takich jak łokcie, kolana czy owłosiona skóra głowy, co różni się od przebiegu egzemy.
Egzema a grzybica – jak je rozróżnić?
Grzybica jest wywoływana przez drożdżaki lub dermatofity i najczęściej rozwija się na stopach, paznokciach oraz w fałdach skórnych. Jej charakterystycznym objawem są wykwity o wyraźnym, zaczerwienionym obwodzie, które mogą wyglądać na wygojone w centralnej części. Egzema natomiast może występować w dowolnym miejscu na ciele i zwykle nie ma tak typowego układu zmian. W dodatku egzema jest chorobą zapalną z uciążliwymi objawami, a grzybica wynika z zakażenia drobnoustrojami, dlatego w ich leczeniu stosuje się zupełnie inne podejście.
Najczęstsze przyczyny egzemy
Egzema może mieć podłoże alergiczne, rozwijając się w wyniku kontaktu z alergenem lub innym czynnikiem drażniącym. Do jej postaci należą m.in. atopowe zapalenie skóry i wyprysk kontaktowy, natomiast może współwystępować z alergiami i innymi schorzeniami skóry.
W zależności od przyczyny egzema może być jedynym objawem lub współwystępować z innymi, np. z łzawieniem oczu, katarem czy chorobami górnych dróg oddechowych.
W wielu przypadkach egzema ma charakter przejściowy. Często pojawia się, gdy przebywamy w warunkach niesprzyjających skórze, takich jak:
- niska wilgotność powietrza – z tego powodu egzema często występuje w okresie zimowym;
- zanieczyszczenia środowiskowe – sprzyjają one podrażnieniom, niszczą bariery ochronne i wysuszają skórę;
- dieta – styl życia zawsze odbija się na zdrowiu, korzystnie lub nie; niektóre pokarmy mogą wywoływać zmiany skórne, w tym egzemę.
Bardzo często egzema pojawia się również po kontakcie ze związkami drażniącymi lub chemicznymi. Ma to miejsce głównie w przypadku dłoni. Stosowanie niektórych proszków do prania, chemicznych środków czyszczących, a nawet kosmetyków z konserwantami może sprawiać, że na skórze pojawiają się suche plamy. U dzieci zwykle obserwuje się zmiany skórne na twarzy, kolejno na zgięciach kończyn i tułowiu. Egzema może ulec wtórnemu nadkażeniu bakteryjnemu lub grzybiczemu, co może zmieniać jej wygląd i przebieg.
Dowiedz się więcej: Świąd skóry – czym może być spowodowany? Przyczyny świądu i objawy. Co nasila swędzenie skóry?
Główne przyczyny egzemy – czynniki genetyczne i alergeny
Egzemę można podzielić na dwa typy:
- Endogenna – jej przyczyn upatruje się w zaburzeniach funkcjonowania układu immunologicznego. W takich przypadkach egzema bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry (AZS), ponieważ ta choroba wynika z kilku jednocześnie występujących czynników, takich jak upośledzenie funkcji układu odpornościowego, wpływ czynników zewnętrznych oraz zmiany w strukturze skóry.
-
Egzogenna – rozwija się w wyniku bezpośredniego kontaktu z czynnikiem drażniącym. Mogą to być alergeny, a także substancje chemiczne, zanieczyszczenia czy suche powietrze.
Egzema endogenna ma więc podłoże wewnętrzne, związane głównie z predyspozycjami genetycznymi i nadreaktywnością układu odpornościowego, natomiast egzema egzogenna wynika z czynników zewnętrznych oddziałujących na skórę.
Rodzaje egzemy – czym się różnią?
Egzema to niejednorodna choroba skóry, która może przybierać różne formy w zależności od przyczyny i lokalizacji zmian. Oto główne typy wyprysków:
- Wyprysk kontaktowy
Pojawia się w reakcji na bezpośredni kontakt skóry z substancją drażniącą lub alergenem. Może mieć dwie odmiany:
- Alergiczny – organizm nadmiernie reaguje na składniki kosmetyków, detergentów, metali w biżuterii czy barwników w odzieży.
- Z podrażnienia – skóra ulega uszkodzeniu pod wpływem agresywnych substancji, np. środków czyszczących lub chemikaliów.
- Atopowe zapalenie skóry (AZS)
Przewlekła choroba o podłożu alergicznym, często towarzysząca astmie i katarowi siennemu. Powoduje silny świąd, suchość skóry i skłonność do nawrotów.
- Egzema łojotokowa
Powiązana z nadprodukcją sebum i aktywnością drożdżaków na skórze. Występuje głównie w miejscach bogatych w gruczoły łojowe, takich jak skóra głowy, twarz i plecy.
- Wyprysk zastoinowy (podudzi)
Dotyczy głównie osób starszych i jest wynikiem zaburzonego krążenia żylnego w nogach. Skóra staje się zaczerwieniona, swędząca i podatna na pękanie, zwłaszcza w okolicy kostek.
- Wyprysk fotoalergiczny
Reakcja skórna wywołana połączeniem promieniowania UV i substancji światłouczulających, np. składników perfum, leków czy kosmetyków. Objawia się zaczerwienieniem, pęcherzykami i świądem w miejscach wystawionych na słońce.
- Wyprysk potnicowy
Pojawia się na dłoniach i stopach w postaci drobnych, swędzących pęcherzyków wypełnionych płynem. Może utrzymywać się przez kilka tygodni i często nawraca, zwłaszcza w okresach stresu lub zmian hormonalnych.
- Wyprysk pieniążkowaty
Charakterystyczne okrągłe plamy przypominające monety, które mogą sączyć płyn i pokrywać się strupami. Zazwyczaj związany z nadwrażliwością organizmu na bakterie, np. paciorkowce.
Czy egzema jest zaraźliwa?
Zmiany skórne występujące przy tym schorzeniu często są przyczyną kompleksów, zwłaszcza jeśli występują na widocznych partiach ciała. Wzbudzają one również obawy wśród innych osób, które zastanawiają się, czy egzema jest zaraźliwa.
Nie jest jednak to schorzenie, które może wywołać objawy u innych osób. Niemniej jednak w rzadkich przypadkach, jeśli za egzemę odpowiadają grzyby lub bakterie, może dochodzić do rozprzestrzeniania się infekcji po kontakcie z osobą chorą. Co więcej, nadmiernie wysuszona skóra, którą dodatkowo drapiemy, staje się niemal idealną drogą dla drobnoustrojów.
Sposoby leczenia egzemy
Leczenie egzemy ma charakter objawowy i zależy od jej przyczyny oraz stopnia nasilenia zmian skórnych. Podstawą terapii są emolienty, które odbudowują warstwę lipidową naskórka, nawilżają skórę i zapobiegają jej nadmiernemu wysychaniu. Jeśli zmiany skórne nawracają lub są przewlekłe, należy wykluczyć choroby ogólnoustrojowe, takie jak atopowe zapalenie skóry (AZS), alergie czy zaburzenia endokrynologiczne.
W przypadku AZS i alergii, poza odpowiednią pielęgnacją skóry, stosuje się także inne metody terapeutyczne, w tym dietę eliminacyjną (jeśli stwierdzono alergię pokarmową), miejscowe glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny oraz w ciężkich przypadkach terapię immunosupresyjną lub biologiczną.
Sam objaw, jakim jest egzema, można łagodzić w stanach zaostrzenia przy pomocy maści i kremów zawierających kortykosteroidy o działaniu przeciwzapalnym. Są one skuteczne w redukcji stanu zapalnego, ale powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć działań niepożądanych. W łagodniejszych przypadkach wystarczą emolienty i preparaty natłuszczające, które zmniejszają suchość skóry i wspierają jej regenerację.
Nieleczona egzema może znacząco obniżać komfort życia – prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego skóry, bolesnych pęknięć, wtórnych infekcji bakteryjnych oraz silnego świądu i dyskomfortu, które mogą negatywnie wpływać na jakość snu i codzienne funkcjonowanie.
Czy egzema jest wyleczalna?
Wiele osób, które dowiadują się o diagnozie pyta o to, czy ta przewlekła choroba zapalna skóry, jaką jest egzema, jest wyleczalna. Choć dzięki odpowiedniej pielęgnacji skóry, dopasowanemu leczeniu egzemy i eliminacji czynników wyzwalających objawy można złagodzić ten stan, nie da się jej całkowicie wyleczyć.
Przeczytaj także: Kolejność pielęgnacji twarzy rano – sprawdź, dlaczego ma znaczenie!
Pielęgnacja skóry przy egzemie
W przypadku zmian skórnych ogromne znaczenie mają preparaty do mycia. Powinny być łagodne, bez dodatków zapachowych i barwiących produkt. Godny polecenia jest Shower Cream. Zawiera olej Canola, który wzmacnia barierę hydrolipidową i natłuszcza naskórek, koi, a także łagodzi podrażnienia.
W celu redukcji miejscowo występujących zmian możesz wypróbować maść Hudsalva Sensitive. Jest ona wolna od barwników i konserwantów, które często podrażniają skórę osób skłonnych do występowania egzemy. Maść bazuje na naturalnych, ekologicznych składnikach, zapewnia nawilżenie, koi ból i swędzenie oraz przyśpiesza regenerację skóry.
Dobrym wyborem jest również Swederm Hudsalva Sensitive, czyli intensywnie natłuszczająca maść, która zawiera bisabolol łagodzący stany zapalne. Gliceryna chroni skórę przed utratą wilgoci, a lanolina intensywnie ją natłuszcza, tworząc barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi.
Dla kompleksowej pielęgnacji twarzy warto sięgnąć po Swederm Microbiota Friendly Essence. Emulsja zawiera organiczne składniki, takie jak aloes, oliwa z oliwek i masło shea, które nawilżają i odżywiają skórę, jednocześnie chroniąc ją przed negatywnym wpływem czynników środowiskowych.
Pamiętaj, aby w miarę możliwości unikać zanieczyszczeń. Zadbaj również o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których spędzasz najwięcej czasu. Niezwykle ważna dla pielęgnacji skóry z oznakami egzemy jest również dieta, z której Warto wykluczyć z niej produkty nasilające objawy.
Co to jest egzema? Jak wygląda? Podsumowanie
Już wiesz, co to jest egzema. Objawy tej choroby obejmują m.in. uporczywy świąd, zaczerwienienie skóry, suchość, łuszczenie, pękanie oraz powstawanie grudek lub pęcherzyków. Choć nie da się jej w pełni wyleczyć, stosowanie się do zaleceń lekarza ułatwia codzienne funkcjonowanie.
Leczenie egzemy polega m.in. na odpowiedniej pielęgnacji skóry poprzez regularne nawilżanie, unikanie drażniących substancji, stosowanie leków przeciwzapalnych oraz, w niektórych przypadkach, leczenie farmakologiczne, np. lekami przeciwhistaminowymi czy immunosupresyjnymi. Wskazana jest również odpowiednia dieta i unikanie stresu, który może nasilać objawy. Jeśli szukasz produktów, które pomogą Ci w codziennej pielęgnacji skóry, sprawdź ofertę swederm i znajdź rozwiązania dostosowane do Twoich potrzeb.
