Sama nazwa może wzbudzać strach, lęk i zgrzytanie zębów. Brzmi przerażająco i… niestety tak jest. Atopowe zapalenie skóry to jedna z gorszych przypadłości skórnych, najczęściej o podłożu genetycznym i alergicznym. Objawy? Przede wszystkim suchość skóry, świąd i zaczerwienienia. Dowiedz się więcej!
Table of Contents
Co to jest AZS?
AZS, czyli atopowe zapalenie skóry, znane także jako wyprysk atopowy, skaza białkowa czy egzema, to jedno z najbardziej uciążliwych schorzeń dermatologicznych. Objawia się intensywnym swędzeniem, pieczeniem i łuszczeniem się naskórka. Nie tylko wpływa na wygląd skóry, ale także może utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Dowiedz się więcej: Egzema – czym jest? Jak radzić sobie z objawami?
Czym dokładnie jest AZS? W dużym uproszczeniu to stan, w którym skóra traci naturalną barierę ochronną ze względu na niedobór lipidów. Jest sucha, podatna na podrażnienia i bardziej wrażliwa na kontakt z alergenami. Substancje drażniące, takie jak składniki pokarmowe, chemiczne czy wziewne, mogą wywoływać reakcje zapalne i pojawianie się czerwonych plam, często w tych samych miejscach co wcześniej.
Atopowe zapalenie skóry ma silne podłoże genetyczne. Badania wskazują, że jeśli oboje rodziców cierpi na AZS, ryzyko wystąpienia choroby u dziecka wynosi aż 70%. Niektóre pokarmy, takie jak czekolada, pomidory, owoce cytrusowe czy nabiał, mogą nasilać objawy. Podobnie działają alergeny wziewne, np. sierść zwierząt, oraz niektóre kosmetyki i detergenty zawierające sztuczne składniki.
Choć AZS u dorosłych czy dzieci może być trudne do opanowania, nie jest chorobą zakaźną. Dobrana pielęgnacja, unikanie alergenów i stosowanie specjalistycznych dermokosmetyków pomagają łagodzić objawy i poprawiać komfort życia osób z atopią.
Atopowe zapalenie skóry – przyczyny
Jak już wspominaliśmy, jednym z głównych czynników ryzyka jest genetyka. Atopia często współwystępuje z innymi chorobami o podłożu alergicznym, takimi jak astma czy alergiczny nieżyt nosa, co sugeruje, że skłonność do nadreaktywności układu odpornościowego może być dziedziczna.
Drugim istotnym czynnikiem są zaburzenia w budowie i funkcjonowaniu bariery ochronnej. W zdrowej skórze lipidy pełnią funkcję naturalnej „tarczy ochronnej”, zapobiegając nadmiernej utracie wody i chroniąc przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. U osób z AZS dochodzi do deficytu niezbędnych lipidów i białek strukturalnych, takich jak filagryn.
Czynniki środowiskowe mogą znacząco wpływać na nasilenie objawów. Do najczęstszych należą alergeny pokarmowe, takie jak:
- nabiał,
- jaja,
- orzechy,
- soja,
- czekolada,
- owoce cytrusowe.
Niektóre osoby reagują także na alergeny wziewne, np. pyłki roślin, kurz, roztocza czy sierść zwierząt. Kontakt z substancjami chemicznymi, takimi jak detergenty, perfumy czy konserwanty w kosmetykach, również może podrażniać skórę i prowadzić do zaostrzenia zmian.
Sprawdź również: Maść do bardzo suchej skóry – co wybrać?
Kolejnym czynnikiem powodującym atopowe zapalenie skóry twarzy czy ciała są zaburzenia układu odpornościowego. W przypadku AZS ciało reaguje nadmiernie na bodźce, które u zdrowych osób nie wywołałyby żadnej reakcji. Układ immunologiczny osób z atopią produkuje zwiększoną ilość przeciwciał IgE, które odpowiadają za reakcje alergiczne. Przez to nawet niewielki kontakt z alergenem może prowadzić do zaczerwienienia, świądu i łuszczenia.
Nie można pominąć także wpływu stresu, klimatu i stylu życia. Wahania temperatury, suche powietrze oraz zanieczyszczenia środowiska mogą nasilać objawy. Stres emocjonalny i napięcie nerwowe również wpływają na układ odpornościowy, u niektórych osób prowadząc do częstszych zaostrzeń choroby.
Przebieg i objawy AZS
Co ciekawe w AZS, objawy zmieniają się wraz z wiekiem. W większości przypadków przypadłość pojawia się już we wczesnym dzieciństwie – najczęściej około 6. miesiąca życia – choć zdarzają się przypadki, gdy pierwsze symptomy pojawiają się dopiero w wieku dorosłym.
U niemowląt między 6. a 24. miesiącem życia zmiany skórne najczęściej występują na twarzy i szyi. Rodzice powinni zwracać uwagę na:
- suchość,
- zaczerwienienia,
- strupki,
- szorstkie fragmenty, zwłaszcza w okolicach policzków i czoła.
Skóra niemowląt jest z natury delikatna, dlatego każde odstępstwo od jej naturalnej gładkości może być sygnałem problemu. W zaawansowanych przypadkach atopii dochodzi do sączących się ran i nadkażeń bakteryjnych, które niestety powodują dodatkowy dyskomfort i ból.
Wraz z wiekiem AZS zaczyna zmieniać swoje umiejscowienie. Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (od 2. do 12. roku życia) częściej doświadczają zmian skórnych w zgięciach łokci i kolan, a także na nadgarstkach i kostkach. Te miejsca są szczególnie podatne na podrażnienia, ponieważ intensywnie się pocą i mają częsty kontakt z ubraniami. Wilgotność potu nie tylko utrudnia gojenie, ale także tworzy idealne środowisko do namnażania się bakterii, prowadząc do stanów zapalnych i nadkażeń.
U nastolatków i dorosłych AZS często przenosi się na inne partie ciała – skóra atopowa pojawia się na twarzy, ramionach, plecach, dłoniach i stopach. Charakterystyczne są wykwity o symetrycznym rozmieszczeniu. To oznacza, że zmiany pojawiają się w tych samych miejscach po obu stronach ciała. Objawy mogą przybierać formę:
- suchości,
- zgrubień,
- przebarwień (od jasnych do brunatnych plam),
- strupów powstałych w wyniku rozdrapywania zmian.
W zaawansowanym stadium choroby skóra bywa pogrubiona, szorstka i mniej elastyczna – proces ten nazywa się lichenizacją.
Jednym z najbardziej dokuczliwych objawów AZS, niezależnie od wieku, jest świąd. Może występować zarówno w dzień, jak i w nocy, znacząco obniżając jakość życia. Drapanie tylko nasila podrażnienia i może prowadzić do uszkodzenia naskórka, a w konsekwencji do wtórnych infekcji skórnych. Wiele osób z AZS budzi się w nocy z powodu intensywnego swędzenia, co dodatkowo pogarsza regenerację organizmu i wpływa na ogólne samopoczucie.
Atopowe zapalenie skóry twarzy
Atopowe zapalenie skóry na twarzy to jedna z najbardziej uciążliwych form AZS, ponieważ skóra w tej okolicy jest cienka, wrażliwa i narażona na działanie czynników zewnętrznych. Zmiany skórne mogą pojawiać się na:
- policzkach,
- czole,
- powiekach,
- wokół ust,
- u dorosłych często także w okolicach nosa i brody.
Twarz jest stale wystawiona na wpływ temperatury, wiatru, promieniowania UV czy zanieczyszczeń powietrza, co dodatkowo zaostrza objawy. Nieodpowiednia pielęgnacja, stosowanie agresywnych kosmetyków czy częsty kontakt z alergenami mogą prowadzić do podrażnień i nasilenia zmian.
Skóra dotknięta AZS łatwo traci wilgoć, dlatego niezwykle ważne jest jej regularne nawilżanie i wzmacnianie bariery ochronnej. Warto unikać produktów z alkoholem, sztucznymi substancjami zapachowymi i konserwantami.
Nieleczone AZS na twarzy może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i przebarwień, dlatego konieczna jest odpowiednia pielęgnacja oraz leczenie dermatologiczne, jeśli objawy się nasilają.
Leczenie atopowego zapalenia skóry
Niestety medycyna wciąż nie znalazła skutecznego sposobu na całkowite wyleczenie atopowego zapalenia skóry. Jest to choroba przewlekła, która wymaga długofalowej pielęgnacji i odpowiedniego podejścia do codziennej rutyny. Na szczęście istnieją produkty, które pomagają przetrwać najtrudniejsze momenty, szczególnie w okresach zaostrzeń, czyli wiosną i jesienią, gdy objawy AZS stają się bardziej dokuczliwe. Pomocne są preparaty, które regenerują, natłuszczają i wzmacniają barierę ochronną skóry, zmniejszając jej podatność na podrażnienia.
Przeczytaj także: Podrażniona skóra pod pachami – jak złagodzić podrażnienie?
Jednym z takich produktów jest maść Hudsalva dostępna w asortymencie swederm, stworzona w szwedzkim laboratorium. Skandynawski minimalizm opakowania cieszy oko, ale to formuła czyni ten kosmetyk wyjątkowym. Hudsalva nie tylko intensywnie nawilża i odżywia, ale także tworzy barierę ochronną, która zapobiega nadmiernemu przesuszaniu i pękaniu naskórka – problemom dobrze znanym osobom z AZS. To doskonały wybór na każdy sezon, ale szczególnie zimą, kiedy cera jest narażona na działanie mrozu i wiatru. Regularne stosowanie pomaga zredukować łuszczenie, swędzenie oraz uczucie napięcia, przynosząc długotrwałe ukojenie.
Atopowe zapalenie skóry – podsumowanie
Bolesne i wpływające na komfort życia – niestety takie bywa atopowe zapalenie skóry. Objawy, takie jak świąd, suchość, łuszczenie się czy pękające zmiany, mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Choroba ma charakter przewlekły, dlatego tak ważne jest odpowiednie podejście do pielęgnacji.
Choć AZS nie da się całkowicie wyleczyć, regularne nawilżanie i natłuszczanie skóry pomaga złagodzić objawy i zapobiec ich nasilaniu. Warto wybierać kosmetyki o prostym składzie, bogate w emolienty, oleje roślinne i substancje regenerujące, które zapewniają długotrwałe ukojenie.
Jeśli szukasz skutecznych rozwiązań, sprawdź ofertę swederm. Znajdziesz u nas maść Hudsalva, balsamy, kremy ochronne i inne produkty, które zostały stworzone z myślą o skórze wymagającej wyjątkowej troski.
